Nieuw onderzoek: burn-out steeds groter probleem

Tien tot vijftien procent van de beroepsbevolking tegen een burn-out aan zit.

Sinds 2012 is het aantal burn-outs in ons land verdubbeld. Als we mogen uitgaan van diverse onderzoeken, wordt het er met name komend jaar, op z’n zachtst gezegd, niet beter op. Uit de ‘Nationale Werkdruk & Zacht Werken Monitor’ van onderzoeksbureau School of Insights blijkt namelijk onder meer dat tien tot vijftien procent van de beroepsbevolking tegen een burn-out aan zit.

Uit de ‘Nationale Werkdruk & Zacht Werken Monitor’ blijkt onder meer dat bijna de helft van alle Nederlanders (45%) een burn-out heeft gehad of nu (bijna) heeft. Ook wordt duidelijk dat zelfstandigen zich na het werk minder ‘uitgeblust’ voelen dan werknemers (29% tegenover 53%), maar dat zij wel vaker te maken hebben gehad met een burn-out (49% tegenover 43%). Opvallend is dat vooral jongeren tot en met 35 jaar oud, worstelen met hard werken.

Overigens luidde Willem van Rhenen, hoogleraar en stressexpert bij Arbo Unie, vorige maand ook de noodklok. Als we niets doen, zal in 2030 een kwart van de werkenden minder kunnen werken door stress en overbelasting, is zijn voorspelling.

Jongeren
Ellen de Lange-Ros van ‘Zacht Werken’, die het onderzoek door School of Insights liet uitvoeren: ,,Burn-out is potentieel een groot probleem wat we echt serieus moeten nemen. Dat jongeren moeite hebben met hard werken, had ik niet verwacht. Zij zijn toch nog fit? Maar oké, zij hebben nog geen ervaring met leren kennen en aangeven van grenzen.”

We moeten teveel (van onszelf)
,,Dat zelfstandigen vaker een burn-out hebben, ervaren wij inderdaad ook”, zegt Jeroen Rohde, psycholoog bij DenkPro in Gouda. ,,Zelfstandigen zijn heel bevlogen in hun werk en doel, en gaan daardoor eerder over hun grenzen heen waardoor ze uiteindelijk in een burn-out terechtkomen.”

We moeten vaak veel van onszelf, leggen onszelf allerlei verplichtingen op die niet altijd realistisch zijn. Zeker zelfstandigen voelen zich schuldig als ze niet aan hun eigen verwachtingen kunnen voldoen. Daarmee denken ze anderen tekort te doen, zoals hun werknemers en gezin. ,,Werkenden die het allemaal teveel wordt, gaan over op de automatische piloot en dat is voor niemand goed”, vertelt fysiotherapeut Alex Hoen, die samenwerkt met Rohde.

“De rek is er uit. Na de crisis die we overleefden en het harde werken daarna, zijn veel mensen op. Veel mensen zijn zich niet bewust van wat ze allemaal van zichzelf moeten.”

Jeroen Rohde, psycholoog

Van moeten naar mogen
,,De rek is er uit”, zegt Rohde. ,,Na de crisis die we overleefden en het harde werken daarna, zijn veel mensen op. Ze zijn zich niet bewust van wat ze allemaal van zichzelf moeten. Naast wat er door hun werkgever gevraagd wordt of wat zelfstandigen moeten doen om ‘genoeg’ te doen naar hun eigen zin.”

Hoen denkt daar net zo over. ,,De maatschappij vraagt veel van mensen. Iedereen móet gelukkig zijn, móet een mooi huis hebben, móet drie keer per jaar op vakantie. Maar is dat realistisch?” Rohde stelt zijn cliënten regelmatig de vraag hoe ze op hun leven terug zullen kijken als ze 85 jaar zijn. Zouden ze dan trots zijn op hun harde werken en de lange dagen die ze draaiden?

,,Dat is bij bijna geen enkele 85-jarige zo. Die hebben meer spijt van alle tijd die ze met hun familie en kinderen hadden kunnen doorbrengen. Móeten staat in de weg voor wat waardevol is”, stelt Rohde.

Rouwproces
Overigens komen niet alle burn-outs door het werk: elke traumatische gebeurtenis kan voor een burn-out zorgen.

,,Je kunt heel gelukkig zijn in je werk en toch een burn-out krijgen”, legt Rohde uit. ,,Daarnaast verwachten mensen dat ze nog steeds datzelfde kunnen doen als twintig jaar geleden of zelfs meer, terwijl de belastbaarheid wel is afgenomen.”

Volgens Hoen is het ook een rouwproces. ,,Als je je enkel verstuikt, komt tien minuten later de realisatie dat je niet meer kunt doen wat je voorheen deed. Dat moet je verwerken. Misschien kun je nog wel hetzelfde doen, maar dan op een andere manier. Een bouwvakker die stenen tilt en daardoor fysieke problemen krijgt en arbeidsongeschikt wordt, kan in een burn-out terechtkomen. Maar misschien kan hij nog zijn werk weer gaan doen, alleen dan op een andere manier. Dat vak vraagt om stoere mensen, die ‘nooit met lege handen een steiger oplopen’. Maar wat als ze dat weleens doen? Dat is veel beter voor hun lichaam en geest.”

Voor veel mensen is het moeilijk om te bedenken wat ze leuk vinden, ze zijn zo gewend om te doen wat ze ‘moeten’. Maar als meer mensen doen wat ze leuk vinden, gaat de productiviteit omhoog, net als het plezier in het werk – en dat is allemaal beter zijn voor je onderneming.

Hoen: ,,Doe ook eens niks. Je hoeft niet altijd in de activiteitsmodus te staan. Neem tijd voor jezelf en voor wat lichte beweging. Overdrijf niet in alles, loop een blokje om in plaats van vijf kilometer te rennen.”